5- Faizli Sayılan
Satış Türleri
1. Ubade b. es-Samit
- - (-)
15734 (1)- Ubade b.
es-Samit bildiriyor: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) misli
misline tartısı ve ölçeği denk olmadığı sürece altını altın, gümüşü gümüş,
hurmayı hurma, buğdayı buğday, arpayı arpa ve tuzu tuz karşılığında
değiştirmeyi yasakladı. Verilen veya alınan fazlalığın da faiz olacağını
söyledi."
[Sahih]
Diğer tahric: Müslim
(1587) ve Darimi (2579) rivayet ettiler.
15735 (2)- Hakim b.
Cabir bildiriyor: Ubade b. es-Samit: "ResululIah'ın (Sallallahu aleyhi ve
Sellem): ''Altını aynı ağırlıktaki altın ile, gümüşü aynı ağırlıktaki gümüşle
değiştirebilirsiniz'' buyurduğunu işittim. Hatta tuzun bile aynı ağıdıktaki
tuzla değiştirilebileceğini söyledi" deyince, Muaviye, Ubade için:
"Bu adamın dediğinin bir değeri yoktur" dedi. Ubade ise buna:
"Vallahi Muaviye'nin olmadığı bir bölgede yaşasam da olur. Ancak şehadet ederim
ki ResululIah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bunu söylediğini işittim"
karşılığını verdi.
[Sahih]
Diğer tahric: Nesai
(7/277) rivayet etti.
15736 (3)- Ubade b.
es-Samit'in bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurmuştur: ''Altını altın, gümüşü gümüş, buğdayı buğday, arpayı arpa, hurmayı
hurma, tuzu tuz karşılığında misli misline tartısı ve ölçeği denk olduğu sürece
ve peşin olarak değiştirin. Değiştirdiğiniz şeyin cinsi farklı ise de peşin
olduktan sonra dilediğiniz gibi değiştiriniz.''
[Sahih]
Diğer tahric: Müslim
(1587:81) ve Ebu Davud (3350) rivayet ettiler.
15737 (4)- Müslim b.
Yesar ile Abdullah b. Ubeyd (İbn Hürmüz) der ki: Ubade b. es-Samit ile Muaviye
bir kilise veya bir havrada bir arada denk geldiler. Ubade kalkıp şöyle dedi:
"Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) misli misline tartısı ve ölçeği
denk olmadığı sürece altını altın, gümüşü gümüş, hurmayı hurma, buğdayı buğday,
arpayı arpa ve tuzu tuz karşılığında değiştirmeyi yasakladı. Verilen veya
alınan fazlalığın da faiz olacağını söyledi. Peşin olduktan sonra da altını
gümüş, gümüşü altın, buğdayı arpa, arpayı da buğday karşılığında dilediğimiz
gibi satabileceğimizi ifade etti."
[Sahih]
İbn Sı:rln der ki:
"Müslim ile Abdullah'tan biri ''Tuzu tuz karşılığında'' ile ''Verilen veya
alınan fazlalığın da faiz olacağını söyledi'' lafızlarım kullanmadan rivayet
etti.
[Sahih]
Diğer tahric: İbn Mace
(2254) ve Nesai (7/275) rivayet ettiler.
2. Ebu Hureyre
- - (-)
15738 (1)- Ebu
Hureyre'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurmuştur: "Buğdayı buğday, arpayı arpa, hurmayı hurma, tuzu da tuz
karşılığında tartısı ve ölçeği denk olduğu sürece değiştirin. Cinsleri farklı
olmadıktan sonra bu değiştirmede fazla alan veya veren faiz alıp vermiş olur.
''
[Sahih]
Diğer tahric: Ebu Ya'la
(3169) ve İbn Ebi Şeybe (6/157-8) rivayet ettiler.
15739 (2)- Ebu
Hureyre'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurmuştur: ''Gümüş gümüşle aynı ağırlık ve ölçekte, altın altınla aynı
ağırlık ve ölçekte değiştirilir. Bu değiştirmede fazla alan veya veren faiz
alıp vermiş olur. Meyveler de olgunlaşma belirtileri görünmeden satılamaz.''
[Sahih]
Diğer tahric: İlk
bölümünü Müslim (1/448), son kısmını da Müslim (1/466) ile Nesai (2/222)
rivayet ettiler.
15740 (3)- Ebu
Hureyre'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Bir
dinarı bir dinarIa, bir dirhemi de bir dirhemle, aralarında fazlalık olmadan
değiştirebilirsiniz'' buyurmuştur.
[Sahih]
Diğer tahric: Müslim,
müsakat (85), Nesai (7/278), İbn Mace (2261), Malik (632), İbn Ebi Şeybe
(7/101) ve Hakim (2/20) rivayet ettiler.
15741 (4)- Ebu
Hureyre'nin bildirdiğine göre Hz. Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurmuştur: ''Altın altınla, gümüş gümüşle, dirhem dirhemle peşin ve aynı
ağırlık ile ölçekte ise değiştirilir. Bu değiştirmede fazla alan veya veren
faiz alıp vermiş olur.''
[Sahih]
15742 (5)- Ebu Hureyre'nin
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Bir dinarı bir
dinarla, bir dirhemi de bir dirhemle, aralarında fazlalık olmadan
değiştirebilirsiniz'' buyurmuştur.
[Sahih]
3. Ebu Bekre
- - (-)
15743 (1)- Abdurrahman
b. Ebi Bekre der ki: Ebu Bekre: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
gümüşü gümüşle veya altını altınla sadece misli misline değiştirmemizi emretti.
Altını gümüş veya gümüşü altınla da dilediğimiz gibi değiştirebileceğimizi
söyledi" dedi. Sabit b. Abdillah ona: "Peşin mi?" diye sorunca,
Ebu Bekre: "Benim işittiğim budur" karşılığını verdi.
[Sahih]
Diğer tahric: Buhari
(2175,2182), Müslim (4078-9) ve Nesai (7/280) rivayet ettiler.
15744 (2)- ''Burada
önceki hadis yanlışlıkla tekrarlandığından dolayı tarafımızdan silinmiştir.
4. İbn Ömer
- - (-)
15745- İbn Ömer der ki:
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Bir dinarı iki dinarı bir dirhemi
iki dirhemı bir Sa' yiyeceği de iki Sa' karşılığında satmayın. Bunu yapmanız
halinde faize bulaşmanızdan korkarım'' buyurdu. Adamın biri kalkıp: "Ey
Allah'ın Resulü! Kişinin bir atı birkaç at, güçlü ve hızlı olan deveyi birkaç
deve karşılığında satması konusunda ne dersin?" diye sorunca, Allah Resulü
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Peşin olduktan sonra bir sakıncası olmazlı
karşılığını verdi.
[Zayıf]
Heysemi,
Mecmau'z-Zevaid'de (4/105): "Ahmed ve Taberani, M. el-Kebir'de rivayet
ettiler. İsnadında tedlis yapan ama güvenilir bulunan Ebu Cenab el-Kelbi
vardır" demiştir.
5. Ömer b. el-Hattab
- - (-)
15746 (1)- Ömer b.
el-Hattab'ın bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurmuştur: ''Peşin olmadıktan sonra gümüş karşılığında altın satın almak
faizdir. Peşin olmadıktan sonra buğday karşılığında buğday satın almak faizdir.
Peşin olmadıktan sonra arpa karşılığında arpa satın almak faizdir. Peşin
olmadıktan sonra hurma karşılığında hurma satın almak da faizdir.''
[Sahih]
Diğer tahric: Buhari
(2134,2170,2174), Müslim (4064-5), Ebu Davud (3348), İbn Mace (2253, 2259-60),
Tirmizi (1243) ve Nesai (7/273) rivayet ettiler.
15747 (2)- Malik b. Evs
b. el-Hadasan der ki: Talha b. Ubeydillalı'ın yanında gümüş karşılığında altın
bozdurmak istedim. Talha: "Bizim haznedar Gabe'den gelene kadar bekle,
gümüşünü o zaman verelim" dedi. Ömer b. el-Hattab bunu duyunca:
"VAllahi olmaz! İstediği gümüşü alana kadar yanından ayrılma!" diye
çıkıştı ve şöyle devam etti: "Zira Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'in: ''Peşin olmadıktan sonra altını gümüş karşılığında satmak faizdir''
buyurduğunu işittim."
[Sahih]
15748 (3)- Malik b. Evs
b. el-Hadasan der ki: Yanımdaki dinarları (altınları) bozdurmak için geldiğim
sırada Talha b. Ubeydillalı ile karşılaştım. Elimdeki dinarları bozmak üzere
kendisi aldı ve: "Haznedarım Selm Gabe'den gelene kadar bekle, gümüşü o
zaman sana vereyim" dedi. Bu konuyu Ömer b. el-Hattab'a sorduğumda dedi
ki: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in şöyle buyurduğunu işittim:
''Peşin olmadıktan sonra gümüş karşılığında altın satın almak faizdir. Peşin
olmadıktan sonra buğday karşılığında buğday satın almak faizdir. Peşin
olmadıktan sonra arpa karşılığında arpa satın almak faizdir. Peşin olmadıktan
sonra hurma karşılığında hurma satın almak faizdir.''
[Sahih]
6. Ebu Said el-Hudri
- - (-)
15749 (1)- Nafi' der ki:
İbn Ömer: "Aynı miktarda olmadıktan sonra altını altın karşılığında,
gümüşü de gümüş karşılığında satmayın. Biri diğerinden fazla veya eksik
olmasın. Henüz mevcut olmayanı hazır olan bir şey karşılığında satmayın. Bunu
yapmanız halinde faize bulaşmanızdan korkanm" dedi. Adamın biri İbn Ömer'e
Ebu Said el-Hudri'nin bu sözü Resulullah'tan (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
naklen rivayet ettiğini söyleyince sözünü bitirir bitirmez İbn Ömer onu alıp
Ebu Said'in yanına götürdü. Ben de onlarla birlikteyim. İbn Ömer, Ebu Said'e:
"Bu adam bana bir söz söyledi ve senin bu sözü Resulullah'tan (sallallahu
aleyhi ye selle m) naklen rivayet ettiğini iddia etti" deyince, Ebu Said şu
karşılığı verdi: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in: ''Aynı
miktarda olmadıktan sonra altını altın karşılığında, gümüşü de gümüş
karşılığında satmayın. Biri diğerinden fazla veya eksik olmasın. Henüz mevcut
olamayanı hazır olan bir şey karşılığında satmayın'' buyurduğunu şu gözlerimle
görüp şu kulaklanmla işittim."
[Sahih]
Diğer tahric: Buhari,
buyu' (3/97), Müslim, müsakat 3/1208 (1584), Tirmizi 3/533 (1241, "hasen
sahih") ve Nesai7/278 (4570) rivayet ettiler.
15750 (2)- Ebu Said
el-Hudri'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
''Gümüş gümüşle, altın da altınla aynı miktarda ise değiştirilebilir''
buyurmuştur.
[Sahih]
15751 (3)- Ebu Said'in bildirdiğine
göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Gümüşü gümüşle, altını da
altınla değiştirirken birini diğerinden daha fazla tutmayın'' buyurmuştur.
[Sahih]
15752 (4)- Başka bir
kanalla bu hadisin aynısı nakledilmiştir.
[Sahih]
15753 (5)- Ebu Said
el-Hudri'nin bildirdiğine göre Hz. Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurmuştur: "Altını aynı miktarda altınla, gümüşü aynı miktarda gümüşle,
buğdayı aynı miktarda buğdayla, arpayı aynı miktarda arpayla, hurmayı aynı
miktarda hurmayla, tuzu da aynı miktarda tuzla değiştirebilirsiniz. Kim fazla
verir veya fazla alırsa faiz alıp vermiş olur. Bu konuda alan ile veren
aynıdır.''
Süleyman b. Said der ki:
Orada bulunanlardan bir adam kalkıp bunu rivayet eden Ebu'l-Mütevekkil'e:
"Ravi olarak seninle Hz. Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) arasında Ebu
Said'den başka biri yok mu?" diye sorunca, Ebu'lMütevekkil: "Hayır!
Vallahi Hz. Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile aramda ravi olarak Ebu
Said'den başkası yok" dedi.
[Sahih]
Diğer tahric: Müslim
(4069-70) ve Nesai (7/277) rivayet ettiler.
15754 (6)- Nafi' der ki:
Adamın biri para bozdurma konusunda Ebu Said el-Hudri'den naklen İbn Ömer'e bir
hadisi aktarırdı. Ebu Said buraya geldiğinde bu mahallede misafir oldu. Bunun
üzerine İbn Ömer benim ve adamın elinden tutup Ebu Said'e götürdü. Ona:
"Bu adam senden naklen şöyle şöyle diyor" deyince, Ebu Said
parmağıyla gözleri ile kulaklarına işaret ederek şu karşılığı verdi:
"Doğrudur! Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in aynı ölçüde ve
miktarda olmadıktan sonra altını altınla, gümüşü gümüşle değiştirmeyi, henüz
mevcut olmayanı hazır olan bir şey karşılığında satmayı, böylesi bir
alışverişte birinin diğerinden fazla veya eksik olmasını yasakladığını şu
gözlerimle gördüm, şu kulaklarımla da işittim ve bunu hiç unutmadım."
[Sahih]
Diğer tahric: Müslim
(1584:76) ve Nesai (7/279) rivayet ettiler.
15755 (7)- Nafi' der ki:
İbn Ömer, Ebu Said'in (altın ya da gümüş) para bozdurma konusunda Hz. Nebi'den (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) naklen hadis rivayet ettiğinden haberdar olunca benim ve bunu
haber veren adamın elinden tutup yanına götürdü. Ona: "Para bozdurma
konusunda Hz. Nebi'den (Sallallahu aleyhi ve Sellem) naklen hadis rivayet
ettiğinden haberdar oldum" deyince, Ebu Said şu karşılığı verdi:
"Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in: ''Aynı miktarda olmadıktan
sonra altını altınla, aynı miktarda olmadıktan sonra gümüşü gümüşle
değiştirmeyin. Değiştirirken bunlardan birini diğerinden daha fazla tutmayın.
Henüz mevcut olmayanı hazır olan bir şey karşılığında satmayın'' buyurduğunu
kulaklarımla işittim ve aklımda tuttum."
[Sahih]
Diğer tahric: Malik
(1845), Buhari (2177), Müslim (4059-61), Tirmizi (1241) ve Nesai (7/2789)
rivayet ettiler.
15756 (8)- Şuralıbil
bildiriyor: İbn Ömer, Ebu Hureyre ve Ebu Said'in bildirdiğine göre Hz. Nebi
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Altın aynı miktar ve ölçüde altınla, gümüş
de aynı miktar ve ölçüde gümüşle değiştirilir. Daha fazla veren veya alan faiz
alıp vermiş olur'' buyurmuştur. Şayet bu hadisi onlardan işitmediysem Allah
beni cehenneme soksun.
[Hasen]
Heysemi (6562) der ki:
"Hadisi Ahmed rivayet etmiş olup ravilerden Şurahbil b. Sa'd'ı, İbn Hibban
güvenilir kabul ederken, hadis imamlarının çoğunluğu zayıf addetmişlerdir.
"
15757 (9)- Nafi'
bildiriyor: İbn Ömer benimle birlikte Ebu Said'in yanına girdi. Ona: "Şu
adamın dediğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den (para
bozdurma konusunda) bir hadis rivayet ediyormuşsun. Bu hadisi sen ondan duydun
mu?" diye sorunca, Ebu Said şu karşılığı verdi: "Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in: ''Aynı miktarda olmadıktan sonra altını
altınla, gümüşü de gümüşle değiştirmeyin. Değiştirirken bunlardan birini
diğerinden daha fazla tutmayın. Henüz mevcut olmayanı hazır olan bir şey
karşılığında satmayın'' buyurduğunu işittim."
[Sahih]
15758 (10)- Ebu Said
el-Hudri'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurmuştur: "Altını aynı miktarda altınla, gümüşü aynı miktarda gümüşle,
hurmayı aynı miktarda hurmayla, buğdayı aynı miktarda buğdayla, arpayı aynı
miktarda arpayla, tuzu da aynı miktarda tuzla değiştirebilirsiniz. Kim fazla
verir veya fazla alırsa faiz alıp vermiş olur. Bu konuda alan ile veren
aynıdır.''
[Sahih]
15759 (11)- Ebu Said
el-Hudri'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurmuştur: ''Aynı miktarda olmadıktan sonra altını altınla değiştirmeyin.
Bunlardan birini diğerinden daha fazla tutmayın. Aynı miktarda olmadıktan sonra
gümüşü de gümüşle değiştirmeyin. Değiştirirken bunlardan birini diğerinden daha
fazla tutmayın. Henüz mevcut olmayanı hazır olan bir şey karşılığında
satmayın.''
[Sahih]
15760 (12)- Salim b.
Abdullah bildiriyor: Ebu Said el-Hudri (altın ya da gümüş para bozdurma
konusunda) Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den buna (bir önceki
hadise) benzer bir hadis rivayet etmişti. Abdullah b. Ömer onunla karşılaşınca:
"Ey Ebu Said! Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den naklen rivayet
ettiğin bu hadis nedir?" diye sorunca, Ebu Said şöyle dedi:
"Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in; ''Altını aynı miktarda
altınla, gümüşü de aynı miktarda gümüşle değiştirebilirsiniz'' buyurduğunu
işittim."ı
[Sahih]
Diğer tahric: Buhari
(2176) rivayet etti.
15761 (13)- Ebu Said
el-Hudri der ki: Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) minber üzerinde
iki defa: "Altını aynı miktarda altınla, gümüşü de aynı miktarda gümüşle
değiştirebilirsiniz'' buyurduğunu işittim."
[Hasen]
Diğer tahric: Taberani,
el-Mu'cemu'l-evsat'ta (2347) rivayet etti.
15762 (14)- Ebu Said
el-Hudri'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurmuştur: "Altını altınla, gümüşü gümüşle, buğdayı buğdayla, arpayı
arpayla, hurmayı hurmayla, tuzu da tuzla aynı miktarda ve peşin ise
değiştirebilirsiniz. Kim fazla verir veya fazla alırsa faiz alıp vermiş olur.
Bu konuda alan ile veren aynıdır.''
[Sahih]
15763 (15)- Ebu Said
el-Hudri'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Altını altınla, gümüşü de gümüşle sadece aynı ağırlıkta, aynı miktarda ve
ölçüde ise değiştirebilirsiniz'' buyurmuştur.
[Sahih]
Diğer tahric: Müslim
3/1209 (1584) rivayet etmiştir.
7. Hişam b. Amir
- - (-)
15764 (1)- Ebu Kılabe
der ki: Önceleri (Basra'da) insanlar (devlet tarafından) atiyyeler verilene
kadar altını gümüş karşılığında veresiye olarak satarlardı. Bir ara Hişam b.
Amir gelince insanları böylesi bir satıştan alıkoydu ve: "Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) altını gümüş karşılığında veresiye olarak
satmamızı yasakladı ve bunun faiz olduğunu söyledi" dedi.
[Sahih]
Diğer tahric:
Abdurrezzak (14545), Ebu Ya'la (1554) ve Taberani, el-Mu'cemu'l-kebir'de
(22/458) rivayet ettiler.
Heysemi (6560) der ki:
"Hadisi Ahmed ve Ebu Ya'la rivayet etmiş olup Ahmed'in ravileri Sahih'in
ravileridir."
15765 (2)- Ebu Kılabe
der ki: Hişam b. Amir, Basra'ya geldiğinde insanların (devlet tarafından)
verilecek atiyyeler karşılığında veresiye olarak altın alıp sattıklarını gördü.
Bunun üzerine kalkıp: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) altını
gümüş karşılığında veresiye olarak satmamızı yasakladı ve bunun faiz olduğunu
söyledi" dedi.
[Sahih]
8. Hz. Nebi'in
{Sallallahu aleyhi ve Sellem} Eşleri
- - (-)
15766- Ebu Rafi' der ki:
Hz. Nebi'in (Sallallahu aleyhi ve Sellem) eşlerinin takılarını ben yapardım.
Resulullah'ın {Sallallahu aleyhi ve Sellem}: ''Altın aynı miktarda altınla,
gümüş de ayı miktarda gümüşle değiştirilir. Kim fazla verir veya fazla alırsa
faiz alıp vermiş olur'' buyurduğunu bana söylediler.
[Hasen]
Heysemi (6564) der ki:
"Hadisi Ahmed rivayet etmiş olup ravilerden Yahya elBekka zayıftır."